RYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRY03 RYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRY02 RYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRY01 ++++++++++ VERENIGINGSSTATION P I 4 A M F AFD. A03 +++++++++++ * Telexbulletin 27 januari 2004, 8e jaargang no. 4 * * ------------------------------------------------ * * Uitzending elke dinsdag 20:30 Z. via het relais * * PI3AMF, RX: 145.787.5 mHz. Tijdsduur 30-40 min. * V * Snelheid 50 Bd. * E * Shift 170 Hz. * .. R .. * Centerfrequentie 1360 Hz. * .. O .. * ------------------------------------------------ * . N . * Gezien het bereik van de repeater hopen we ook * ... * op reacties van ver buiten de regio. U kunt zich * * in rtty bij ons melden direct na de uitzending. * * Hierna gaan we over in phone zodat u (alsnog) de * presentielijst kunt tekenen. Amateurs binnen de regio kunnen zich ook tijdens de uitzending melden via het relais PI2AMF, RX: 430.050 mHz. Luister-amateurs worden telefonisch te woord gestaan op: (033)4632296. ++++++++++++++++++++++++++++++++de pi4amf+++++++++++++++++++++++ Op 20 januari werden de volgende calls gelogd: '70' : RONALD PE1LID, RINUS PA3AZH, EDDY PD5EDB RTTY : PE1LID, PA3AZH, FRANS PA3GXN, PE2ENE ' 2' : ROB PA0KEL, PE1APA QTH WAALWIJK, LOUIS PE4HAY, PE1LID, PD1AMY, PA3AZH, PD5EDB, LUIT PA0LPN +++de pi4amf We wensen u behalve veel plezier met deze uitzending, goede ontvangst. De onderwerpen van vanavond: ............................ * Clubnieuws * Antwoord op de vraag waarom warm water eerder bevriest dan koud water * Verslag praktijktest N.V.I.S. - D.A.R.E.S. * Het heelal zingt; wist u dat? * De verdienste van Heinrich Rudolf Hertz * Eraan / Eraf * Agenda * Colofon ++++++++++++++++++++++++++++++++de pi4amf+++++++++++++++++++++++ Clubnieuws: ......... Februari : Video-avond op de 20e (derde vrijdag) April-Mei: De jaarlijkse verkoping wordt dit jaar gehouden in april of mei. Zodra de planning, wat dit onderdeel betreft vastligt, leest u dit via dit bulletin. ++++++++ D.A.R.E.S. staat voor Dutch Amateur Radio Emergency Service, populair gezegd: 'Het Nederlands Amateur Noodnet'. Informatie en registratieformulier(en) verkrijgbaar bij de secre- taris Ron van der Velden, PA3HBI. +++de pi4amf De uitzendingen van PI4AA: ............... Aanvang iedere maandag: 20:30Z Van 21:05 tot 21:15 inmelden op 145.787.5 - 3.603 - 14.120mHz. Herhaling: 21:15 tot 21:50 op 430.050 en 3.603 mHz. Op 2 februari kunt u, omstreeks 21:50Z, een digitale mode meeschrijven. Volgens de planning: RTTY. N.B. Voor uitzendingen in RTTY-mode geldt een snelheid van 45,45Baud en een shift van 170Hz. In geval van zgn. Simulcast-uitzendingen geldt dat er 2 modes tegelijkertijd op de zender worden gezet. CW: carrier op 800Hz. audiofrequentie, snelheid >=12wpm PSK31: Carrier op 2200Hz. audiofrequentie. Ontvangstrapporten: per telefoon of fax op (033)-4942239 of via e-mail: pi4aa(at)veron.nl +++de pi4amf ''Het waarom'' dat warm water eerder bevriest dan koud: .............. Vraag: Laatst moest ik ijsblokjes maken, iemand gaf de tip om warm water te gebruiken, want dat zou sneller bevriezen. Ik heb het geprobeerd en tot mijn verbazing was het zakje met warm water eerder bevroren dan het zakje met koud water. Kunt U dit verklaren? Antwoord: De vragensteller is terecht verbaasd. Het eerder bevriezen van warm water gaat tegen eenieders intuitie in, maar het verschijnsel is al lang bekend, Descartes -en nog veel eerder- Aristoteles (300 v.C.) hebben het beschreven. In 1969 kwam het opnieuw in de belangstelling door een Tanzaniaanse middelbare scholier, Mpemba, die ijs aan het maken was van hete melk en suiker. In zijn haast liet Mpemba niet eerst de melk afkoelen, maar plaatste die direct in de vriezer en ontdekte zo, dat de melk veel sneller bevroor tot ijs. Sindsdien staat dit effect bekend als het Mpamba-effect dat niet via een mechanisme verklaard worden. Meerdere invloeden spelen een rol: verdamping, hoeveelheid opgeloste gassen, interne stromingen in het water en superkoeling, die vooral belangrijk is. Het betekent dat water niet bij 0 graden bevriest, maar bij lagere temperaturen. Om water te laten bevriezen moeten er kristallen kunnen groeien, die ergens een oorzaak moeten aantreffen om te ontstaan. Veelal kan dit door de aanwezigheid van stof- of mini-gasdeel- tjes. Mochten deze er niet, (of onvoldoende) zijn, koelt het water in vloeibare vorm af tot temperaturen onder nul voordat het bevriest. Omdat warm water minder opgeloste gassen bevat dan koud water zal het daarom minder makkelijk bevriezen. Dit lijkt in tegenspraak met het Mpemba-effect, maar het 'koude' water echter, vormt tijdens het bevriezen een ijslaagje langs de wand van het bakje dat ermee gevuld is. Dit laagje werkt als een isolator, die verder afkoelen van het water sterk vertraagt. Het 'warme' water doet dit niet en blijft vloeibaar bij tempera- turen onder nul, waardoor het veel sneller afkoelt tot het ook bevriest. Het water is dan echter veel kouder (makkelijk enkele graden onder nul) en bevriest geheel 'spontaan' zonder dat er nog veel warmte afgevoerd hoeft te worden. Dus, door het optreden van superkoeling bij warm water, wordt het isolerende ijslaagje niet gevormd en bevriest het water sneller. (Prof.R.F.Mudde, Technische Natuurwetenschappen, TU Delft, in Overmorgen Telegr. 24/1). Uit een bull. van PI4WNO (tekst hier en daar aangepast Red.) +++de pi4amf Een NVIS-experiment ten behoeve van DARES: ................... Nadat in ons bulletin van 13 januari is uitgelegd wat N.V.I.S. is en in dat van 6 januari aandacht vroegen voor D.A.R.E.S., hierna een verslag hierover uit de praktijk: Zondag 4 januari zijn PA5PJO en PA5BAS met een NVIS-experiment actief geweest. Wij reden vanuit Gorinchem naar Jaap, PA2F in Koewacht (Zeeuws-Vlaanderen) om op voertuig gemonteerde NVIS-antennes te testen, zowel rijdend als stationair en ook op variabele afstand tot het vaste station. We waren QRV op 3,777 of 7,077 mHz. in LSB en CW. Jaap, PA2F beschikte over een 80m-dipool, wij werkten -conform diverse op internet gevonden artikelen- met horizontaalgebogen leger- Jeep-antenne en Hustler vertical. Ook werd (stationair) een eindgevoede draad geprobeerd. In de berm parkeren, ca. 20 M. draad ophangen tussen voertuig en de eerste de beste boom, tuner ertussen en set FT-817; binnen 15 min. een station met landelijke dekking en buitengewesten gewerkt met rapporten 55 tot 59plus met 5 Watt. We hoopten dat stations zouden participeren, het liefst ook met laag opgestelde (NVIS-) antennes; even een eindgevoede draad of dipool in de tuin ophangen op 1 a 2 M. hoogte. Bij Jaap aangekomen hebben wij nog een tijdje stationair verbin- dingen gemaakt, waarbij prima het verschil tussen het vaste- en mobiele NVIS-station waargenomen kon worden. Hugo PA5PJO en Bas PA5BAS. (NVIS QRV-dag was op 24 januari) Uit een bulletin van PI4RCK. +++de pi4amf Het heelal zingt; wist u dat?: .......... Zwarte gaten maken geluidsgolven. Geluidsgolven, 57 oktaven lager dan de midden C (is dat niet 440 Hz.?) worden opgewekt in een supergroot zwart gat in de cluster Perseus. 9 september 2003: Astronomen -die gebruik maakten van NASA's Chandra X-ray Observatorium- ontdekten dat er geluidsgolven worden geproduceerd door een supergroot zwart gat. De ''note'' is de laagste-, ooit gedetecteerde toon van enig object in het universum. De enorme hoeveelheid energie, nodig voor de opwekking van de geluidsgolven, kan een reeds lang bestaand astrofysisch probleem oplossen. Het zwarte gat is aanwezig in de Perseus-cluster op een afstand van 250 miljoen lichtjaar. In 2002 voerden astronomen een observatie uit met 'Chandra' en ontdekten ribbels in het gas in de cluster. Deze ribbels vormen het bewijs voor geluidsgolven die -honderd- duizenden lichtjaren ver weg- afkomstig zijn van het centrale zwarte gat in de cluster. Vroegere observaties hadden al opgeleverd dat er een enorme hoeveelheid licht en hitte in zwarte gaten wordt opgewekt. ''Nu hebben we hun geluid opgemerkt'', zei Andres Fabian van het Institute of Astronomy in Cambridge, England en leider van de studie. In muzikale termen: de pitch van het geluid dat door het zwarte gat gegenereerd wordt, komt overeen met de toon van B-flat. Maar een mens heeft geen kans dit kosmisch optreden te horen omdat de toon 57 octaven lager is dan de midden C. Ter vergelijking: een piano bestrijkt ongeveer 7 octaven. Met een frequentie die -in het engels een (million billion)-, dus een miljoen/miljard maal lager is dan wat het menselijk oor kan horen, is dit de laagste toon ooit gedetecteerd van een object in het heelal. Uit een bull. van PI4RCK (sterk verkort). +++de pi4amf De verdienste van Heinrich Rudolf Hertz: ............. Heinrich Hertz, Duits natuurkundige, werd geboren in 1857 en overleed aan bloedvergiftiging op 37-jarige leeftijd. Hij was het die Maxwell's theorie toepaste omtrent het opwekken en ontvangen van radiogolven. Als erkenning voor zijn werk, werd de eenheid van frequentie van radiogolven naar hem vernoemd. In een hoekje van zijn natuurkundeklas -in de Karlsruhe Poly- technic te Berlijn- wekte Hertz in 1888 elektrische golven op door middel van oscillerende ontladingen van een condensator en een hoepel, voorzien van een vonk-opening. Voor het detecteren diende eenzelfde circuit. Hertz' condensator bestond uit een paar, in elkaars verlengde opgestelde metalen staven, met een kleine vonk-opening ertussen. Wanneer deze staven tegenovergestelde ladingen kregen, sterk genoeg voor vonkoverslag, zou de stroom heen en weer oscilleren over de vonk-opening en langs de staven. Met deze oscillator loste Hertz twee problemen op: de tijdmeting van Maxwell's golven, (hij toonde concreet aan wat Maxwell slechts als theorie aangaf, n.l. dat de snelheid van radiogolven gelijk is aan de snelheid van het licht) en hoe de elektrische- en magnetische velden zich losmaken van draden en vrijkomen als Maxwell's golven. Hertz' studenten waren onder de indruk en vroegen zich af welk nut dit wonderbaarlijke verschijnsel kon hebben, maar Hertz, denkend dat zijn ontdekking niet practischer was dan die van Maxwell, antwoordde: 'Het dient geen doel, het is slechts een experiment wat aantoont dat Maestro Maxwell gelijk had; we hebben slechts deze mysterieuze elektro-magnetische golven, die we niet kunnen zien met het blote oog, maar ze zijn er wel''. ''En wat gaan we ermee doen''?, vroeg een van zijn studenten aan de Universiteit van Bonn, waarop Hertz z'n schouders ophaalde. Hij was een bescheiden man, zonder pretenties en blijkbaar met weinig ambitie. ''Niets, denk ik'', antwoordde hij. Maar, zelfs op theoretisch vlak, werden Hertz' bevindingen snel door anderen gezien als het begin van een 'elektrische eeuw'. De Engelse wis- en natuurkundige Sir Oliver Heaviside zei in 1891: ''Drie jaar geleden waren de elektromagnetische golven nog nergens, kort daarna waren ze overal''. Hertz' belangrijkste feiten: zijn experimenten met reflectie, refractie, polarisatie, interferentie en de snelheid van radio- golven zouden de aanzet worden naar de draadloze telegrafie en de radio. In 1888 beschreef Hertz in een elektrisch journaal, hoe hij in staat was elektromagnetische golven op te wekken met zijn oscillator. Een jongeman las toevallig dat artikel tijdens zijn vakantie in de Alpen en bracht hem op een idee: waarom zouden we die golven niet gebruiken om, door middel van Hertz' oscillator, signalen uit te zenden? Die jongeman was Guglielmo Marconi, die zich terug haastte naar Italie om dat idee uit te werken. Toen Hertz in 1894 te Bonn overleed, roemde Sir Oliver Lodge hem voor de dingen, waartoe grote Engelse natuurkundigen niet in staat waren geweest. (The First Electronic Church of America) Uit een bull. van PI4WNO (enigszins aangepast). +++de pi4amf Eraf: ..... Reinier, PA3FMJ biedt wegens overcompleet, tegen amateurprijs, aan: Kenwood TR751E 144mHz. allmode trx, out 25W, incl. doc. en orig. doos. tel.: 030-2322763. ...... Rinus, PA3AZH biedt aan: Euro Yeasu FT290R 2,5W. all-mode 144mHz.-trx .............. 80 Yeasu 2010 15,0W. '' '' eindtrap .......... 35 Yeasu FT817 5,0W. HF t/m 70cM.-trx, incl. PC-interface 525 Wimo HF-lineair 0-30mHz., in: 2-5W. uit: 150W.-piek.. NIEUW ................................................ 145 Comet Balun 1:1, 0,5 - 60 mHz., voor dipool .......... 10 Transvertor 28mHz. naar 70cM., incl. schema's ........ gratis Toshiba Laptop PC CDS430 met CD, Floppy, Win98 enz. met kleurenscherm, in goede staat, incl. ethernet/modem en pcmcia-kaart ......................................... 75 Garmin38 GPS met datakabel, geschikt voor APRS ....... 75 Reacties graag aan: pa3azh(at)hccnet.nl Eraan: ...... Geen verzoeken tot plaatsing ontvangen. +++de pi4amf Agenda: ....... 14/15-02 : PACC Contest 2004 (R03 doet ook weer mee) 14/29-02 : PH6VOV 30jaar Verbindingsdienst Kon. Landmacht 18-02 : PH6VOV qrv vanuit Museum Verbindingsdienst Ede n.a.v. 30-jarig bestaan Vereniging Onderofficieren K.L. 28-02 : Noordelijk Amateurtreffen Groningen Martiniplaza open: 09:30 - 16:00 uur. Entree Euro 4,-- 10-03 : Amateur-overleg met AT-EZ 20-03 : Landelijke Radio Vlooienmarkt, Autotron Rosmalen, open: 09:00-15:30 uur 03-04 : Radio Markt te Tietjerk 24-04 : Veron Verenigingsraad 15-05 : Reunie Radio Holland te Rotterdam mei : Radio Markt Jutberg te Laag Soeren 12-06 : Radiomarkt op de Woldberg 't Harde, open: 09:00- ca. 15:00 uur 28-08 : Radio Markt (DNAT) te Bad Bentheim 25-09 : Radio Markt te Meppel 19-10 : DVA Americahal te Apeldoorn nov. : Radio Markt te Eelde, Flowerdome. +++de pi4amf Ontvangst-, QSL-, Test- en Inmeld-info: ........... QRV: elke dinsdag om 20:30Z met de instellingen: Baud:50, Shift:170Hz., Centerfrequentie: 1360Hz.. QSL: (033)4632296 en na beeindiging van het bulletin in RTTY- mode. Tijdens de uitzending via PI2AMF 430.050mHz.. Van ieder die meeschrijft stellen wij QSL in RTTY-mode, phone of QSL-kaart zeer op prijs. Na het QSL-onderdeel gaan we over naar phone voor overige inmel- dingen. Hierna de phone-ronde, waarin mogelijke vragen worden behandeld m.b.t. software-instellingen (eventueel aangevuld met een test- uitzending). +++de pi4amf Colofon: ........ Lezen bulletins: www.veron.nl/afdeling/amersfoort/pi4amf.txt Oudere bulletins: www.veron.nl/afdeling/amersfoort/rtty/rtty.htm Nummers clubblad ''t Geruis' (1990 t/m 2004): www.veron.nl/afdeling/amersfoort/nieuws.htm Redactie Henk Teubler PA1HT, tel.(033)4632296, mail via amsat.org Techniek Jan Tuithof PD0RDQ,tel.(033)4611201, mail via amsat.org . . +++++++WIJ SCHAKELEN NU OVER NAAR ONTVANGST VAN QSL IN RTTY-MODE (WAARNA AANROEPEN IN PHONE VOOR DE PRESENTIELIJST)++++++++++++++